दुहेरी

 (वृत्तः भूपतिवैभव)

समजलो ज्यास मी महाल बळकट माझा 

ते केवळ होते नाजुक छोटे घरटे

आगळा मानले कल्पवृक्ष मी ज्याला

तो झुडूप होता एक रानटी खुरटे

मिळताच मला संकेत राजमार्गाचे

मी माझे त्याच दिशेला पाय वळवले

अज्ञात नागमोडी वाटेवरती त्या

वळणा-चकव्यांनी हातोहात फसवले

गेले फुंकत आयुष्य शंख युद्धाचे

मी ऐकत गेलो क्षणोक्षणी रणभेरी

चलबिचल मनाची सदैव लपवित गेलो

भीती-ईर्षेचे व्रत घेऊन दुहेरी 

रेशीमस्पर्श हातास तुझ्या हाताचा

होताच वाटते घरटे महाल सुंदर

पायवाट ठरते राजमार्ग लढण्याचा

अन् ईर्षा करते कुरघोडी भीतीवर

- निलेश पंडित

२२ जून २०२५

चौकट

 (वृत्तः लवंगलता)

तहान काही घोटांची तर खोल डोह पाण्याचा

का मारावा सूर कशाला ध्यास खोल जाण्याचा?

तरंगात वरवरती प्रतिबिंबे परिचितशी दिसता

काठावर सहवास आपला त्या प्रतिबिंबांपुरता

ओंगळ जलचर गाळ तळाशी असोतही असलेले

आपण पाहू काठावरती फूल फक्त फुललेले 

जसा डोह बाहेर तसा वसतसे आतही एक

तुला मला ठाऊक त्यातही जलचर गूढ अनेक

आपलाच आपल्यात गहिरा अनोळखी पण तोही

कधी शांत निर्मोही सुखकर कधी भयंकर द्रोही

ह्या डोहाचे त्या डोहाशी नाते हवे कशाला?

स्पष्ट सपाटीवर घावांचा का आगंतुक घाला?

असे डोह अन् गाळ असा हे असेच सगळे असते

जपायचे अन् असेच फुलवायचे आगळे नाते

… स्वीकारत हे हात घेत हातात असे बघताना

क्षण येती अद्वितीय काही चौकटीत जगताना

क्षणभर मात्र दिसे स्फटिकासम स्वच्छ तळाशी पाणी

अवचित मग नकळतही स्फुरती परिपूर्तीची गाणी

परिपूर्ती नसतेच निरंतर गाळ स्वच्छ पाणीही

नसे शांतता वा कोलाहल अन् नसती गाणीही

- निलेश पंडित 

७ जून २०२५

अगोचर

 

संपणे अस्तित्व सर्वांचे भयंकर वाटते 

कल्पनेमधल्या भराऱ्या हेच उत्तर वाटते 

एकदोघांची खरी त्या नेत्रदीपक उन्नती 

वाढले पण बहुजनांपासून अंतर वाटते

भक्त रामाचा म्हणवतो देत आरोळी बडी

पाहता ते ध्यान त्याचे फक्त वानर वाटते

तेच ते असतात सगळे रूप केवळ बदलते

बोलणे प्रेषित महात्म्याचे अगोदर वाटते 

भासते वर जे सुवासिक दडविते दुर्गंध ते

वाहते साधेच पाणी स्वच्छ अत्तर वाटते

निर्मितीनंतर पुढे संहार अनपेक्षित घडे

माणसाला गवसलेलेही अगोचर वाटते

- निलेश पंडित 

३० मार्च २०२५

हुलकावणी

 

मनापासून थोडे वेगळे वागायचे होते

मला माझ्या मनाचे सांगणे ऐकायचे होते

जरी मी चारचौघांसारखा होतो समाधानी

मला तू सोसलेले दुःखही सोसायचे होते

कधी जर भेटलो नसतोच तर झाले बरे असते

असो हे व्हायचे होते जसे ते व्हायचे होते

सदोदित येत वरचेवर पुन्हा स्वप्नात ती गेली  

तिला जाऊनही माझ्याकडे परतायचे होते 

मनाच्या मत्त वारूने उधळणे सोडले नाही

जरासे थांबणे अन् चालणे जमवायचे होते

दिली हुलकावणी प्रत्येक टप्प्यावर मला त्याने 

नशीबाला जणू काहीतरी सुचवायचे होते

- निलेश पंडित 

२९ मार्च २०२५

उठाठेव

शंकित मनाची   दीर्घ उठाठेव 

हीच एकमेव   नित्य क्रिया 

बाह्य ओढाताण  तशी आंतरिक 

प्रसंगा गणिक   खटाटोप

गोतावळा सारा  पसरे भोवती

त्यात नातीगोती  गदारोळ 

दरी किंवा भिंत  भयाण गवसे

पूल जेथे भासे  आधी मना

गढूळसे पाणी   तृषार्त जीविता

ओंजळ भरता  दिसतसे

सौंदर्याचा ध्यास  अथांग पसारा 

शोध घेणे सारा   वैफल्यात

कोलाहलात ह्या   मंजूळ सुस्वर

पडे कानावर  कोठूनसा

धूळ स्थिर साचे   तळाशी पाण्यात

तहान क्षणात   भागतसे

शुष्क कंठा भासे  अमृताचा स्पर्श 

वैफल्याचे पाश   सैलावती

नवनव्या वाटा   दऱ्यांत दिसती

कवाडे लाभती  भिंतींमध्ये

- निलेश पंडित 

२५ मार्च २०२५

जथा

 

तुझी माझीच नाही हीच सर्वांची कथा आहे

जरासे वेगळे नसणेच सर्वांची व्यथा आहे

विलसतो चेहऱ्यावर नेहमी उत्साह सर्वांच्या 

तरीही आत लपलेली सदोदित भयकथा आहे

नद्या सर्वत्र आता वाहती श्रद्धा नि भक्तीच्या

इथे तर्काविवेकाचा घडाही पालथा आहे

शिखर गाठायला जातात तुरळक पालखीमधले

नशीबी सर्व भोयांच्या पुढेही पायथा आहे

विखुरलेलेच दिसती नेहमी सारे जथे येथे

तरी एकाच मार्गावर जथ्यांचाही जथा आहे

- निलेश पंडित

१२ मार्च २०२५